Loạn 14 sứ quân và mô hình lý tưởng hiện nay.

Trọng Hiến

Việc sửa đổi hiến pháp năm 1992 và vấn đề tìm kiếm một mô hình lý tưởng để vận hành bộ máy công quyền đang có nhiều bất cập là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay. Việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992 theo  tinh thần cốt lõi của Hiến pháp năm 1946 do Cụ Hồ khởi xướng và các đại công thần khai quốc bổ quyết đang là xu hướng nổi trội có khả năng thắng thế trong điều kiện có nhiều luồng phản biện trái chiều; Nhưng vấn đề tìm kiếm một mô hình hoạt động khả dĩ cho các cơ quan công quyền đang là vấn đề nổi cộm, rất bức xúc trong đời sống sinh hoạt chính trị nước nhà hiện nay.

       Trong thiết chế điều hành bộ máy công quyền của ta, đang tồn tại cơ chế lãnh đạo dạng Ma trận tuyến tính, tức trong cơ chế này 14 vị BCT đang đồng hành có quyền lực ngang nhau chi phối 14 lĩnh vực được BCT phân công đảm trách. Cơ chế này mặc định cho phép các UVBCT ra những quyết sách trong phạm vi được định chế bởi ngành hành pháp thực thi. Trong bối cảnh này, cơ chế này thể hiện tính dân chủ đại diện toàn trị chưa có bất cứ cơ chế điều hành nào được thể nghiệm trên thế giới.Ưu việt nổi trội của cơ chế này hơn hẵn cả cơ chế tam quyền phân lập đang thịnh hành trong các nước cộng hòa lưỡng viện trên thế giới là có đến 14 nhánh quyền lực chi phối sự hoạt động của cơ quan hành pháp; Vì vậy, nói là Đảng cộng sản độc quyền lãnh đạo, nhưng thực tế như nguyên chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An đã cảnh báo về nguy cơ ” vua tập thể ” lộng quyền là có thật. Từ cơ chế dân chủ đơn đảng chuyển sang cơ chế điều hành đa cấp quả là một quá trình điều tiết vĩ mô hiếm thấy và là sự “sáng tạo” độc nhất vô nhị trong hệ thống công quyền hiện nay. Trong cơ chế này, nếu không cẩn trọng loạn 12 sứ quân thời hậu bắc thuộc sẽ hiện hữu là điều khó tránh khỏi. Mười hai sứ quân nổi lên thời trước chủ yếu được hình thành từ năm 944, Ngô Quyền mất, các thủ lĩnh nổi lên cát cứ một vùng thường đem quân đánh chiếm lẫn nhau; Sự loạn bấy giờ là loạn của thời loạn, loạn luân thường đạo lý. Nếu thời bình hiện nay , loạn 14 sứ quân là loạn thời bình, nó khác với loạn thảo cấu. Đây là loạn tranh nhau miếng ăn, loạn này không sớm loại bỏ ắt thành Quốc nạn thì nguy to.

Viện dẫn nguy cơ này, vừa qua đến Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã trả lời đại biểu Quốc hội về việc: ” Ai cho phép xây dựng sân gôn trong các sân bay hiện nay”; Vị Bộ trưởng trả lời ” Dự án này do bộ Quốc phòng quản lý” cũng chẵng khác nào việc cho thuê rừng đầu nguồn trước đây là: ” do các tỉnh cấp phép”. Ơ hay ? Một đất nước mà trăm bè bảy mối, đành rằng phân cấp quản lý nhưng việc gì ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, đến an toàn quốc thể, đến thể diện quốc hồn thì phải có người cầm chịch chứ. Nếu không nhầm cách đâu 3 năm , đương kim Thủ tướng còn kêu giữa Quốc hội: ” với cơ chế này thì đến Thủ tướng điều hành còn khó chứ nói gì Bộ trưởng” và đã có Bộ trưởng than rằng” Với cơ chế này thì ai làm Bộ trưởng cũng phạm quyết điểm cả, cứ gì tôi”. Chẵng biết “Ông Cơ chế ” là ai? Ở đâu mà to thế. Đã đến lúc phải chỉ mặt, đặt tên cho ông cơ chế để có bước” đột phá” thôi các Bác ạ!.

          Một mô hình lý tưởng hiện nay phải chăng là cơ chế Tam quyền phân lập với sự tồn tại Lưỡng viện mà Các ủy viên TW Đảng hiện nay là Thượng viện và Quốc hội hiện nay là Hạ viện. Việc tồn tại sự độc quyền lãnh đạo trong thời gian tới là đương nhiên và sẽ được dân chủ hóa bằng sự ra đời của các tổ chức chính trị xã hội theo lộ trình khi được tham gia vào tiến trình tranh cử. BCT hiện nay sẽ chuyển sang hoạt động theo cơ chế Nguyên lão, có chức năng tư vấn, giám sát chứ không còn chức năng phụ trách các lĩnh vực hoạt động chính trị xã hội hiện nay.Các chức năng này được chuyển giao cho các bộ ban nghành hoạt động theo hiến pháp và pháp luật.Như vậy, trong cơ chế hoạt động này, các cơ quan công quyền sẽ thực hiện chức năng được nhân dân ủy thác, được thụ hưởng lương, bổng lộc theo mức độ cống hiến của bản thân mình mà sức chịu đựng của người dân qua việc đóng góp vào thuế má để “nuôi” bộ máy công quyền thay mình vận hành đất nước.Phải tách bạch chi tiêu công ra khỏi nguồn thu được từ tài nguyên khoáng sản, đất đai, những thứ này là của cải phù du được cha ông, tổ tông khôn thiêng ngầm giúp, mọi người trên đất nước này đều có quyền thụ hưởng, không một ai, và bất cứ thế lực nào tự cho mình được đặc quyền đặc lợi và chi phối cả- ” Các cụ vẫn nói” ăn cuae rừng rưng rưng nước mắt” mà, ham hố chi của cải trời ban, hương thơn vật lạ trời ban nên để mỗi người hưởng một tí thế mới là xã hội Dân chủ công bằng văn minh . Vì vậy, để ngăn ngừa loạn 14 xứ quân hiện nay vấn đề là ngay tức khắc chuyển mô hình đất nước từ dạng Ma trận tuyến tính ảo, sang thực thi mô hình Tuyến tính đơn thuần hình xoắn ốc. Mọi quyền hành được hội tụ ở người đại diện của nhân dân , do dân dân cử ra và được nhân dân giám sát . Đã đến lúc nền dân chủ cộng hòa cần được nâng niu trân trọng ” hơn cả con ngươi ” của mắt mình rồi các Bác ạ !./.   

              Hà nội, tháng 12 năm 2011.

Tác giả gửi cho Quê choa